Module 3 – Je negatieve kernovertuiging

Afgelopen twee weken heb je je persoonlijke doel voor dit traject geformuleerd. Je hebt een EFT werkplannetje voor jezelf gemaakt en afgestemd met je buddy en je bent met de basics van EFT aan de slag gegaan door zelf te oefenen met EFT op je favoriete kutmomentje(s) van de dag. Dit kunnen momenten zijn waarop je tegen gedachtenblokkades en overtuigingen aanloopt. Misschien heb je meer last van fysieke spanning en onrust of steken gebeurtenissen uit het verleden de kop op. Alles is goed, je kunt ze allemaal aanpakken met EFT. In deze module gaan we kijken naar één van je allergrootste stresspatronen, die vaak als een soort rode draad door je leven loopt.

Hoe kijk jij naar jezelf en de wereld om je heen?
In de kick-off masterclass hebben we het gehad over stresspatronen en hoe die ontstaan gedurende je leven. Wij mensen geven betekenis aan de wereld om ons heen door de dingen die we meemaken. Alle ervaringen die we opdoen, groot en klein. Je brein groepeert deze ervaringen en maakt er generalisaties van. Dit kun je zien als een soort algemene conclusies die steeds sterker worden, naarmate we meer situaties meemaken die deze conclusies ondersteunen en bevestigen. Zo raak je ervan overtuigd dat deze conclusies altijd waar zijn. Het wordt jouw waarheid, jouw bril waarmee je naar de wereld kijkt, jouw frame. Deze waarheid beïnvloedt iedere waarneming die je doet en iedere keuze die je maakt. Het is jouw wereldbeeld, maar niet de waarheid. Dit wereldbeeld wordt dus gevormd door:

1. alles wat je meemaakt in je leven, al jouw specifieke ervaringen
2. alle conclusies die jij trekt over jezelf en de wereld op basis van al deze specifieke ervaringen.

Met deze informatie in je achterhoofd, kun je je vast voorstellen dat jouw kutmomentje(s) van de dag, vaak niet op zichzelf staat, maar onderdeel is van een groter patroon. Om je gerust te stellen, je ontwikkelt gedurende je leven uiteraard ook een heleboel goede, fijne patronen. Hier heb je geen last van. Bij EFT focussen we op de patronen waar je wel last van hebt. Jouw manier van reageren, van omgaan met het leven. Als dat iets is waar je last van hebt, dan noemen we het een stresspatroon. Dus geeft het je stress? Word je er verdrietig of angstig van? Lig je ervan wakker of vind je jezelf er een sukkel door, dan noemen we het een stresspatroon.

Hoe ontstaat je Negatieve kernovertuiging?
Je negatieve kernovertuiging, die ik hierna zal afkorten als je NKO, is één van de grootste stresspatronen in je leven. We hebben ‘m allemaal. Zelfs apen hebben hem. Bij de één gaat hij alleen wat vaker en heftiger ‘aan’, dan bij de ander. Het kan ook zijn dat je veel fysieke stress en onrust ervaart maar nog niet echt doorhad dat je NKO eigenlijk heel vaak aan staat. Daarom is het handig en verhelderend om je NKO’tje in de smiezen te krijgen. Je NKO ontstaat al in de eerste 7 jaar van je leven. Hier wordt als het ware de basis gelegd voor de negatieve conclusies die jij de rest van je leven over jezelf trekt.

‘Kap eens met die sloophamer, pap!’
Het leren door specifieke ervaringen en het vormen van jouw blik op de wereld, begint al heel vroeg in je leven. Bizar vroeg zelfs: zo’n 3 weken na conceptie. Ook gedurende de zwangerschap van je moeder in haar buik, krijg jij als foetus al van alles mee van de buitenwereld. Je hoort dingen, je voelt dingen. De eerste twee jaar van je leven, kun je nog geen onderscheid maken tussen jezelf en je omgeving, je bent er als het ware één mee. Dit betekent als als er iets onverwachts gebeurt: er een hard geluid klinkt, er een huis met veel gebonk wordt verbouwd, je vader boos is en schreeuwt of je moeder overstuur is, jij als kleintje meteen de conclusie trekt: er is iets niet goed, ik ben niet goed. Je kunt dan nog niet bedenken ‘hey dat mijn moeder nu over de zeik is, heeft op zich niets met mij te maken’. Als je moeder in de stress schiet, schiet jij in haar buik ook in de stressreactie. We zijn zoogdieren, zo werkt dat evolutionair gezien. Na de geboorte moet jij als klein mensje, net als een dier, dealen met dezelfde omgeving waar je moeder ook mee te maken heeft. Je komt redelijk hulpeloos ter wereld en zo word je al vroeg getraind om te leren omgaan met de omgeving waar je in terecht komt.

Kortom: als er stress is, voel jij ook stress. Dit stadium is preverbaal, je kunt er nog geen chocola van maken. Je kunt het je nog niet herinneren, maar je voelt het en dat wordt opgeslagen in je systeem. Stress betekent hier dus: er is iets aan de hand, er is iets niet goed. In die eerste twee jaar van je leven, leg je dat uit naar jezelf: het is niet goed, ik ben niet goed.

‘Niet doen, afblijven!’
Dan moet het echte opvoeden nog beginnen..want als je klein bent is die spinazie tegen de muur misschien één keer hilarisch of schattig, daarna wordt je als peuter vanaf een jaar of 1,5 gecorrigeerd en leer je wat gewenst en ongewenst gedrag is. Je ouders beginnen je aanwijzingen te geven: niet doen! afblijven! Opvoeden gaat met heel veel afwijzing en wat je allemaal niet goed doet gepaard. Soms vergeten ouders daarbij de positieve woorden, de knuffels en de geruststellende woorden dat ze onvoorwaardelijk van je houden. Ook hier heb je dus al vrij vroeg te pakken dat als er iets stressvol voelt, je al snel denkt: er is iets niet goed, ik ben niet goed.

Vanaf een jaar of 3,5 kun je al behoorlijk praten, daarbij ontwikkelt je expliciete geheugen zich. Je kunt gebeurtenissen en conclusies die je trekt, navertellen vanaf nu. Als klein kind ga je er letterlijk een verhaal van maken. Dat verhaal ziet er vaak uit als de basale conclusie die we allemaal kennen: Ik ben niet goed genoeg. Er zijn een paar varianten op je NKO, ik noem ze hieronder. Ik ben benieuwd welke jij herkent? Het is een conclusie die heel dichtbij voelt en echt iets over jezelf zegt. Je NKO springt vaak aan op het moment dat jij je afgewezen voelt of afgewezen wordt. Je (stevige) feedback krijgt of als jij denkt dat je iets niet goed doet.

NKO-Bingo
‘Ik ben niet goed genoeg’
‘Ik ben waardeloos’ of ‘Ik ben het niet waard’
‘Ik mag hier niet zijn’ of ‘Ik had er niet mogen zijn’
‘Ik word niet gehoord of gezien’
‘Ik doe er niet toe’
‘Ik hoor er niet bij’ of ‘Ik mag niet meedoen’

Als je bovenstaande conclusies leest. Is er dan eentje die resoneert bij je? Hij hoeft zeker niet altijd keihard aan te staan. Vaak zit het onder allerlei lagen verstopt of weggestopt. In de kern weet je vaak intuïtief, welke uitspraak waar voelt voor jou. Met nadruk op voelt, want rationeel gezien weet je natuurlijk heus wel dat het bullshit is. Bij 90% van de mensen is het trouwens ‘ik ben niet goed genoeg. Het gaat hier bij je NKO echt om een conclusie op identiteitsniveau, dus iets wat je bent. Mocht je dus denken bij mij is het: ‘ik doe het nooit goed’, stel jezelf dan eens de vraag: wat ben je dan als je het nooit goed doet? Op deze manier kom je uiteindelijk bij één (of soms twee) van bovenstaande conclusies uit.

Magisch denken
Je NKO is niet de enige conclusie die je trekt over jezelf in je leven, maar wel de belangrijkste. Tot ongeveer je 7e levensjaar is er nog iets anders aan de hand. Het kinderbrein is volop in ontwikkeling tot je 6/7 jaar bent. Je zit op die leeftijd nog op een andere hersenfrequentie dan volwassenen. Het zelfbewustzijn van een kind ontwikkelt zich langzaam. ‘Magisch denken’ is kenmerkend voor deze jaren. Als kind leg je allerlei verbanden tussen jezelf en je eigen gedrag en gebeurtenissen in je omgeving. Verbanden die voor een klein kind logisch lijken, maar die er niet natuurlijk niet echt zijn. Veel jonge kinderen van gescheiden ouders denken bijvoorbeeld dat als ze liever waren geweest of hun kamer wel op hadden geruimd, dat hun ouders dan geen ruzie hadden gekregen en bij elkaar waren gebleven. Met andere woorden: het is hun schuld. Ook dit werkt door op je zelfbeeld op jonge leeftijd.

Je brein is pas volgroeid op je 23e/24e. Dan pas heb je beschikking over al je hersencapaciteiten. Wat betekent dit nou? De periode van lagere school, middelbare school, opleiding, eerste werkervaring en eerste relaties, zijn enorm bepalend voor de opbouw van je zelfbeeld en je wereldbeeld. Hier ontstaan naast je NKO, verschillende nieuwe conclusies, waarbij je NKO het onderliggende fundament vormt. Het zijn de ‘zie je wel conclusies’, getrokken op basis van negatieve ervaringen van gebeurtenissen in deze vormende jaren. 

‘Zie je wel dat ik niet goed genoeg bent’
‘Zie je wel dat ik er niet bij hoor’
‘Zie je wel dat ik niet goed ben in sport’
‘Zie je wel dat ik altijd op de verkeerde jongens val’
‘Zie je wel dat iedereen mij stom vindt’
‘Zie je wel dat ik niet slim genoeg ben’

Welkom bij je breinconclusiefeestje. Want ook na je 24e trek je nog allemaal nieuwe conclusies op basis van de fundamenten die er al onder liggen.

‘Ik ben een slechte moeder’
‘Ik zal wel nooit succesvol worden’
‘Ik kan maar beter niet vooruit kijken’
‘Ik kan maar beter niet praten over wat ik heb meegemaakt’
‘Ik ben nou eenmaal een stresskip’
‘…….’

Ik kan me voorstellen dat je niet heel vrolijk wordt van dit verhaal. Toch vind ik het belangrijk om dit met je te delen omdat het zo veel inzicht geeft in de opbouw van onze persoonlijke stresspatronen. Hoe kun je deze nu helder voor jezelf in kaart brengen?

De metafoor van de tafel met de tafelpoten
Bij EFT werken we vaak met de metafoor van de tafel met de tafelpoten. Je kunt jouw NKO, en de overige conclusies en overtuigingen die je over jezelf trekt gedurende je leven, vergelijken met een tafel. Op het tafelblad staat jouw conclusie, jouw waarheid (bijvoorbeeld ‘ik ben niet goed genoeg’) geschreven.

De poten onder de tafel (en dat zijn er vaak veel meer dan 4…) zijn de specifieke gebeurtenissen in je leven die deze conclusie ondersteunen. Momenten in je leven waarop jij precies deze conclusie trok, de fundamenten van jouw waarheid. Zonder deze gebeurtenissen zou de conclusie (het tafelblad) er ook niet zijn.

De kleinere tafels die op jouw grote NKO tafel (je thematafel) staan, zijn de overtuigingen die later in je leven ontstaan zijn, gebaseerd op de grote negatieve overtuiging die eronder zit. Ieder mens heeft honderden tafels met duizenden poten eronder, dat is heel normaal. Sommige poten zijn dikker en ondersteunen het tafelblad meer dan anderen. Als je effectief met EFT wil werken, doe je er goed aan om in kaart te brengen hoe jouw tafels erbij staan. Check de afbeelding hieronder even, dan krijg je een idee hoe zo’n stapel van NKO en kleinere thematafels eruit kan zien. In onderstaande opdracht neem ik je mee door jouw persoonlijke champagnetoren aan negatieve overtuigingen.

Opdracht #1 je NKO in kaart: al jouw tafels met tafelpoten
1. op basis van alles wat je hierboven hebt gelezen, heb je wellicht al een duidelijk idee wat jouw NKO, jouw grote thematafel onderop de stapel is. Schrijf deze op voor jezelf. Mocht je nog niet zo helder voor je zijn wat je NKO is, check dan het NKO-Bingo lijstje hierboven nog even. Haal je eens een paar situaties voor de geest, waarop jij het gevoel had dat je iets niet goed deed, je je afgewezen voelde en/of stevige feedback kreeg. Welke overtuiging/gedachte ging er toen aan bij je?

2. Top, nu je weet wat je NKO is, kun je deze op het tafelblad schrijven van je grote thematafel. Dit kun je letterlijk tekenen, zoals ik hierboven heb gedaan. Je kunt ook een lijst maken. Vaak is het fijn om het visueel te maken, het is alleen even puzzelen als je alle poten eronder wil tekenen:)

Nu kun je je poten gaan verzamelen. Welke specifieke gebeurtenissen hebben bijgedragen aan de vorming van jouw NKO? Dit kunnen er een heleboel zijn. Begin gewoon met de momenten die het eerst in je op komen. Teken de poten onder je tafel en geef ze een titel, zoals ik hierboven ook heb gedaan. Zodat jij meteen weet, als je de titel leest, om welke situatie het gaat. Je kunt sleutelgebeurtenissen als dikke poten onder je tafelblad tekenen en kleinere momenten als dunnere pootjes.

Formuleer je tafelpoten volgens deze formule: het moment waarop X gebeurt en ik Y voel. Doe dit in de tegenwoordige tijd, dat helpt je straks met kloppen om makkelijk in de geassocieerde herbeleving te stappen, alsof het nu weer, op dit moment gebeurt.

Als je het lastig vindt om tafelpoten te verzamelen, dan heb ik een goede strategie voor je: begin in het hier en nu. Schrijf alle recente situaties op, waarop jouw NKO aan ging. Stel jezelf dan de volgende vragen:

– Waar doet dit moment je aan denken? (hoeft er op het eerste gezicht helemaal niets mee te maken te hebben)
– Aan wie doet dit moment je denken? (hoeft er op het eerste gezicht helemaal niets mee te maken te hebben)
– Heb je je eerder precies zo gevoeld? Ja, wanneer? (hoeft er op het eerste gezicht helemaal niets mee te maken te hebben)
– Wat is je vroegste herinnering dat je je zo voelde? Wat is de laatste keer dat je je zo voelde? Wat is de vervelendste keer dat je je zo voelde.
– Als er een diepere emotionele oorzaak achter wat je nu ervaart zit, wat zou dat dan kunnen zijn?
– Als je je leven opnieuw zou kunnen leven, welke persoon/personen of gebeurtenissen zou je liever overslaan?

3. Nu je je NKO in kaart hebt gebracht, de grote thematafel onderop, kun je je kleinere thematafels er bovenop gaan tekenen. Welke overtuigingen draag jij verder met je mee die je belemmeren of een rotgevoel geven? Dit kan ook een overtuiging zijn die linkt aan een fysieke klacht of blokkade, bijvoorbeeld: ‘Ik heb heel vaak hoofdpijn en dat is vreselijk’ of ‘Die spanning in mijn schouders heb ik mijn hele leven, daar zal ik wel nooit vanaf komen’. Teken ze en schrijf de conclusies die op je tafelbladen staan op. Welke specifieke gebeurtenissen ondersteunen die overtuigingen over jezelf? Deze stap is soms minder makkelijk dan je NKO. De volgende vragen kunnen wat richting geven:

– Welke conclusies, overtuigingen en niet helpende gedachten heb je over jezelf en/of de wereld?
– Welke algemene angsten heb je? (de angst voor afwijzing, de angst om alleen te zijn, de angst voor controleverlies, etc.)
– Over welke dingen ben je soms niet helemaal eerlijk tegen jezelf en/of anderen? Welke angst zit hieronder?
– Zijn er bepaalde (nare) specifieke ervaringen die hebben geleid tot een bepaalde overtuiging? (mensen vinden me raar, ik ben niets waard).
– Over welke eigenschappen van jezelf heb je een oordeel? Hoe zou je ‘moeten’ zijn? Van wie heb je dat geleerd?
– Wie of wat heb je nooit vergeven?
– Waar voel je je het meest schuldig over of schaam je je voor, wat je nooit met iemand hebt gedeeld?
– Bij wie of wat leg je de schuld voor waar je nu tegenaan loopt?
– Wat geloof je over: jezelf, je lichaam, je gezondheid, je bedrijf, je relaties, je financiële situatie, je seksualiteit, je vermogens en beperkingen, je omstandigheden, je jeugd en familie, je ziel/ spirituele zelf/ geest, de wereld, goed en kwaad?

4. Oké super gedaan. De basis van je tafels staat. Kies nu een tafel met een overtuiging waar je wel vanaf zou willen. Je weet al hoe je EFT kunt doen op je favoriete kutmomentje(s) van de dag (a.k.a. het vmvdd = vervelendste momentje van de dag). De basisinstructies vind je nogmaals in module 2: EFT the Basics. Ga nu op dezelfde manier met één van je tafels aan de slag. Kies niet meteen de allergrootste allerheftigste conclusie om mee te beginnen. Een fijne manier om dit te doen is elke dag een ‘pootje pakken’. Dus elke dag 1 situatie wegkloppen die die overtuiging ondersteunt waar je wel vanaf zou willen. Dit kun je prima doen naast je dagelijkse kutmomentje. Zo ruim je én je verleden lekker op, én je zorgt dat je dagelijkse emmer niet overloopt.

Naarmate je langer en meer met EFT bezig bent, zul je merken dat er steeds meer tafelpootjes bij komen, omdat je daar opeens ’toegang’ toe krijgt. Ons geheugen geeft niet alles direct prijs. Vaak als je op een specifieke gebeurtenis EFT doet, komen er ook andere of nieuwe herinneringen boven. Schrijf deze als nieuwe poten onder je tafel in je overzicht. Je kunt hier direct op werken of ze op een later moment aanpakken met EFT. Ook zul je merken dat poten/gebeurtenissen waar je EFT op hebt gedaan, hun emotionele lading verliezen. Ze raken je niet meer. Het is nu meer een constatering geworden ‘oh ja, dat is gebeurd’, in plaats van dat je er heel veel bij voelt.

Het generalisatie-effect
Misschien denk je nu, jemig Maart moet ik nu serieus honderden gebeurtenissen aan gaan pakken met EFT. No worries! Ik noemde het bij de kick-off al even, maar er bestaat zoiets als het generalisatie-effect. Dat wil zeggen dat als je 5-20 bepalende gebeurtenissen die bij één thematafel/ overtuiging horen helemaal tot 0 klopt en daarmee neutraliseert, het ook effect heeft op andere gebeurtenissen die hierop lijken. Hoe meer sleutelmomenten je met EFT wegklopt, hoe minder waar de conclusie of het tafelblad wordt. Én hoe sneller het tafelblad in elkaar dondert. Ik vergelijk het generalisatie-effect vaak met een bos wat zuurstofgebrek heeft. Dan hoef je ook niet het hele bos om te hakken. Je pakt de sappigste, dikste, rotste bomen aan. Die hak je om en dan krijgt het hele bos weer lucht. Met EFT werkt het precies zo. Je ruimt de sleutelmomenten op en dat heeft weer effect op de rest. 

Dit is wederom een flinke bak informatie. Kom je er zelf niet helemaal uit? Gooi het in de Facebookgroep, bespreek het met je buddy of contact mij even, dan denk ik met liefde even met je mee. Pak ze, die draken! Toi, toi toi!